Αν το ερώτημα είχε τεθεί πριν 4-5 χρόνια, δε θα υπήρχε καν δίλημμα. Έτσι κι αλλιώς, τότε δεν υπήρχε καν F-Pace που να μπαίνει στην πρίζα για τα καθημερινά αστικά χιλιόμετρα. Σήμερα όμως, με την υβριδικότητα να προχωρά ολοταχώς ως το ενδιάμεσο αναγκαίο βήμα που θα οδηγήσει στην πλήρη ηλεκτροκίνηση, το ερώτημα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Μεγάλα και βαριά αμαξώματα όπως του μεγαλύτερου από τα τρία SUV που παράγει η Jaguar (αν κι η i-Pace είναι περισσότερο crossover, το τρίτο είναι η E-Pace) ταιριάζουν ταμάμ με κινητήρες diesel. Σχεδιασμένα για να καταπίνουν ολάκερες ηπείρους αμάσητα, τα ταξιδιάρικα κήτη κολακεύονται από δυνατούς πετρελαιοκινητήρες που χαρίζουν χαμηλότατο κόστος κίνησης στον ανοιχτό δρόμο κι απαράμμιλη αυτονομία. Έτσι κι αλλιώς, τέτοια σκαριά δε βολεύονται στο μποτιλιάρισμα της Σταδίου, τερέν όπου ασφυκτιά το πετρέλαιο. Δώσ’ τους ανοιχτό δρόμο και μακρινούς προορισμούς.
Έτσι συμβαίνει και τώρα. Περίπου τέσσερις μήνες αφότου περιδιάβαινα τις Εθνικές με την πριζάτη F-Pace P400e, τώρα βρίσκομαι στο τιμόνι της ομόσταυλης δίλιτρης πετρελαιοκίνητης έκδοσης και δεν μπορώ να πιστέψω τα μάτια μου. Μπορεί το βάρος της να ξεπερνά τους δύο τόνους, μπορεί το cruise control να έχει καρφωθεί στα 130 χλμ/ώρα, η κατανάλωση όμως δύσκολα γίνεται πιστευτή: 5.5 λίτρα στα 100 χιλιόμετρα, ναι 5.5 λίτρα για ένα ογκώδες βαρύ αμάξωμα, χωρίς καμία ψαγμένη αεροδυναμική (μόλις 0.34 ο συντελεστής οπισθέλκουσας). Μηδενικός θόρυβος από τον κινητήρα, πώς θα μπορούσε άλλωστε αφού το μακρύ 8άρι αυτόματο κιβώτιο κρατά τις στροφές του κινητήρα κάτω από τις 2.000 σαλ.; Με 60+ λίτρα ντεπόζιτο, μπορώ να φύγω με την F-Pace φουλαρισμένη από το σπίτι μου στη Βουλιαγμένη, να πάω στη Θεσσαλονίκη, να φάω τρίγωνα Πανοράματος (μόνο τα γνήσια παρακαλώ), να φορτώσω τον χώρο αποσκευών με κάμποσα τσουρέκια Τερκενλή, να κάνω αναστροφή και να γυρίσω στην Αθήνα. Χωρίς να επισκεφτώ κανένα πρατήριο στη διαδρομή.
Η P400e, η PHEV έκδοση, ταξιδεύει αντίστοιχα ξεκούραστα κι αρχοντικά με την πετρελαιοκαπνισμένη αδελφή της. Αν μάλιστα είναι φορτισμένη από το σπίτι, θα φτάσει μέχρι την έξοδο της Βαρυμπόμπης χωρίς να καταναλώσει στάλα βενζίνης. Από εκεί και πέρα όμως, αντίστοιχη ταχύτητα κίνησης θα συνεπάγεται περί τα 10 λίτρα κατανάλωσης. Με τις τιμές των καυσίμων να είναι παρόμοιες και να εναλλάσσονται ανάλογα με τις κυβερνητικές ορέξεις και τις εκάστοτε επιδοτήσεις, θα θεωρήσουμε ότι σε ανοιχτό δρόμο θα χρειαστείς σχεδόν τα μισά χρήματα για καύσιμο αν είσαι σε κάποια d έκδοση αντί για την e.
Θα έχεις χειρότερες επιδόσεις όμως, θα αντιτείνει κάποιος. Ισχύει απόλυτα, αλλά εφόσον μιλάμε για ταξίδι, λίγο θα ενοχληθείς. Οι εκδόσεις πετρελαίου έχουν πλούσια ροπή από χαμηλές στροφές. Πάντα έχεις επαρκές απόθεμα ισχύος κάτω από το δεξί σου πόδι, ειδικά με τη σωστή κλιμάκωση που έχει το 8άρι αυτόματο κιβώτιο. Ποτέ δε θα δυσκολευτείς να προσπεράσεις, ποτέ δε θα νιώσεις να μένεις ξεκρέμαστος σε κάποια ανηφόρα ή άλλη περίσταση. Προφανώς καμία δεν είναι ο πύραυλος που ακούει στο όνομα P400e, μόνο η κτηνώδης SVR των 550 ίππων μπορεί να επιταχύνει ταχύτερα, αν κι αυτή έχει ακριβώς την ίδια ροπή με το πριζάτο μοντέλο: 640 Nm ροπής. Ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων των εκδόσεων είναι ο ήχος του κινητήρα. Γνήσια σπορ στην υβριδική βενζίνη, ανέλπιστα ευχάριστος στο πετρέλαιο, αυτό που φτάνει στα αυτιά σου είναι σε κάθε περίπτωση πιο εύηχο από ό,τι θα περίμενες.
Όσο η χρήση της F-Pace γίνεται πιο αθηνοκεντρική, δηλαδή πιο κοντά σε αυτό που αποκαλεί καθημερινότητα ο μέσος Αθηναίος, η πλάστιγα γέρνει στην οικολογική πλευρά. Όσο περισσότερο εμπλέκεται το μποτιλιάρισμα στην εξίσωση, η καθημερινή αστική χρήση, οι ανηφοροκατηφόρες του Λεκανοπεδίου (όπου ο diesel ακούγεται και μάλιστα έντονα, χαλώντας την εκλεπτυσμένη εικόνα της σεβάσμιας Βρετανίδας), τόσο περισσότερο διογκώνονται τα μειονεκτήματα του πετρελαίου και λάμπουν οι χάρες της υβριδικότητας. Οι συνεχείς αυξομειώσεις της κινητικής κατάστασης που επιτάσσει η αστική κίνηση είναι βούτυρο στο ψωμί των PHEV, ακόμα κι όταν δουλεύουν ξεφόρτιστα. Στις χαμηλές σαλ., η μπαταρία υποβοηθά απλόχερα και συμπληρώνει το έργο της τουρμπίνας, μέχρι αυτή να πάρει τα πάνω της. Στις ψηλότερες, η εκλεπτυσμένη λειτουργία της βενζίνης υπερέχει της κλασικής ακουστικής του πετρελαίου. Ο δε δείκτης της κατανάλωσης έχει χαοτικές διαφορές: το diesel δείχνει να ασφυκτιά στο κλεινόν άστυ κι οι ενδείξεις των 15+ λίτρων στα 100 χιλιόμετρα σε επαναφέρουν στην τάξη. Φαίνεται ότι δε σχεδιάστηκαν για εδώ μέσα, άσε που επιβαρύνουν σημαντικά και τον αέρα γύρω τους. Θέλουν απλωσιές για να ξεδιπλώσουν τα ταλέντα τους.
Από την άλλη, η P400e θέλει απλώς να την πριζώνεις κάθε βράδυ, υπόθεση λίγων δευτερολέπτων εφόσον έχεις κλειστή θέση στάθμευσης. Θα σε ανταμείψει με 40κάτι χιλιόμετρα ηλεκτρικής λειτουργίας, ενώ όταν τελειώσουν οι μπαταρίες, θα κάψει λιγότερο στο αστικό περιβάλλον, αλλά ένα κλικ περισσότερο στη χαλαρή οδήγηση στον επαρχιακό και σχεδόν το διπλάσιο στο ταξίδι. Κι όταν αρχίσουν τα στροφιλίκια, θα εκτιμήσεις το ανώτερο ταμπεραμέντο των εκδόσεων πετρελαίου που έχουν σαφώς καλύτερη κατανομή βάρους. Η μπαταρία των 17.1 kWh έχει αρκετό βάρος κι είναι όλο τοποθετημένο σχετικά ψηλά και τέρμα πίσω, στο δάπεδο του χώρου αποσκευών. Ξεχάστε τα αμιγώς ηλεκτρικά με την μπαταρία πακτωμένη ακριβώς στο κέντρο και τέρμα χαμηλά. Εδώ το κάμποσο βάρος σε λάθος σημείο φαίνεται στον δρόμο. Η πετρελαιοκίνητη F-Pace είναι υπέροχη κι εύκολη στο όριο, ρυθμίσιμη με το γκάζι και το τιμόνι με έναν τρόπο που η δίδυμη αδελφή της δεν μπορεί να ανταγωνιστεί. Αν θυμάστε τη δοκιμή της P400e, έγραφα ότι δυσανασχετεί στην πίεση και προτιμά ένα απαλό αβίαστο τρόπο μετακίνησης, με τις ευθείες να εκτελούνται με συνοπτικές διαδικασίες και τις στροφές να αντιμετωπίζονται στωικά, μέχρι την επόμενη ευθεία. Όχι στην D, εδώ έχεις ένα πλαίσιο που απολαμβάνεις να το κινείς με τα τέσσερα λάστιχα να ουρλιάζουν.
Για να δούμε λίγο πιο αναλυτικά την γκάμα των F-Pace. Καταρχάς υπάρχει η SVR των 550 ίππων, που απευθύνεται σε πολύ συγκεκριμένο κοινό και δε σέβεται καμία έννοια οικολογίας, οικονομίας ή πολιτικής ορθότητας. Κοστίζει όσο μια γκαρσονιέρα στη Γλυφάδα, οπότε ας την αφήσουμε έξω από την κουβέντα μας. Το πετρέλαιο εκπροσωπείται από την D165 των 163 ίππων, την D200 των 204 ίππων (αμφότερες δίλιτρες) και την D300 των 300 ίππων από 3.0 λίτρα. Όλες είναι ήπια υβριδικές, αυτόματες και τετρακίνητες. Στη βενζινοκίνητη μεριά του ring, θα βρούμε τη δίλιτρη των 250 ίππων και την τρίλιτρη των 400. Αυτόματες και τετρακίνητες αλλά όχι υβριδικές, έχουν θέμα με τον αλκοολισμό και τόσο μικρή χρηματική διαφορά από την plug-in hybrid των 404 ίππων που δεν αξίζει να ασχοληθείς μαζί τους. Αν και δεν προσφέρονται όλες σε όλα τα επίπεδα εξοπλισμού (εδώ θα βρείτε τον αναλυτικό τιμοκατάλογο), γενικώς προκρίνουμε την D200. Είναι μόλις 3.500 € ακριβότερη από την D165, δε νομίζω ότι θα επιλέξει κανείς μια τόσο αδύναμη έκδοση, 9.9″ για το 0-100 είναι μια επίδοση που αδικεί το εξαιρετικό σύνολο. Αν σκαρφαλώσετε στην τρίλιτρη diesel των 300 ίππων, τότε η χρηματική ψαλίδα κλείνει πολύ από την πριζάτη. Από τις εκδόσεις βενζίνης, η διαφορά στο κόστος αγοράς και σε κόστος χρήσης, σε συνδυασμό με την απαξίωση που θα έχουν μελλοντικά τα μη υβριδικά μοντέλα, σβήνουν τελείως από τον χάρτη τις απλές εκδόσεις βενζίνης.
Σα να αχνοφαίνεται ένα συμπέρασμα λοιπόν: αν κάποιος έχει την F-Pace αυστηρά για δεύτερο όχημα, για εκδρομική χρήση, τότε η D200 έχει νόημα. Μπορεί να ταξιδεύει όλη την ημέρα στον αυτοκινητόδρομο με αστείο κόστος κίνησης (όσο αυτό αποτελεί μείζον κριτήριο για πορτοφόλια που μπορούν να διαθέσουν 60 και 70 και 80 χιλιάρικα) και θα τον απογειώσει με την ξενοιασιά που χαρίζει η μεγάλη αυτονομία. Αφήστε που θα τον χαροποιήσει και με το πώς συμπεριφέρεται υπό πίεση στον επαρχιακό. Αν όμως η αρχοντική Jaguar χρησιμοποιείται και σε πιο κλειστές διαδρομές, τότε η καθημερινή φόρτιση και τα 40κάτι ηλεκτρικά χιλιόμετρα δεν έχουν αντίπαλο. Η άφθονη ροπή της P400e δε χαρίζει απλώς εκρηκτικές επιδόσεις, αλλά κυρίως την αίσθηση της κυριαρχίας στο οδόστρωμα. Στη δοκιμή της έγραφα ότι με το παραμικρό χάιδεμα του γκαζιού, ό,τι υπάρχει γύρω σου απομακρύνεται από το οπτικό σου πεδίο. Όσοι απορούν για το πού μπορείς να αξιοποιήσεις τα 404 άλογα, απλώς δεν έχουν ζήσει με γρήγορο αυτοκίνητο. Δεν είναι ότι θα το λιώνεις όλη τη μέρα, αλλά ότι έχεις τη δυνατότητα να εξαφανιστείς όποτε το επιθυμήσεις. Συν ότι έχεις την αίσθηση του άκοπου, του αβίαστου, εκεί που οι άλλοι ζορίζονται. Με τόση δύναμη στο δεξί σου πόδι, όλα γίνονται ξεκούραστα και φυσικά. Κι αυτό είναι κάτι που η D200 δεν μπορεί να προσφέρει.
Εφόσον αναφερόμαστε σε ιδιωτική αγορά, τότε ο αγοραστής θα κουταλομετρήσει πού κινείται περισσότερο και πόσο κοστολογεί την επιπλέον αρχοντιά που χαρίζει η λειτουργία της βενζίνης, στο αυτί και στο δεξί πόδι. Ή την ανώτερη οδική συμπεριφορά, στον αντίποδα. Θα πρέπει να λάβει υπόψη του το γεγονός ότι το πετρελαίο φαίνεται να απαξιώνεται διεθνώς κι ότι ίσως βιώσει μεγαλύτερη απαξίωση σε σχέση με μία PHEV επιλογή όταν έρθει η ώρα της πώλησης. Υπάρχει βέβαια κι ο αντίλογος που αντιτείνει ότι τα πριζάτα είναι μια πρόσκαιρη ενδιάμεση ερμαφρόδιτη κατάσταση και με την εξάπλωση των πλήρως ηλεκτρικών, θα χάσουν πολλή αξία στο μέλλον. Δεν μπορώ να πω ότι διαφωνώ, αλλά τείνω να θεωρώ ότι αν τα PHEV απαξιωθούν μια φορά, το diesel θα απαξιωθεί πολλαπλάσια. Κανείς όμως δεν έχει κολεγιά με την Πυθία. Με τα σημερινά δεδομένα κι αξιολογώντας τις διεθνείς τάσεις, το λογικό είναι ότι θα δυσκολευτείς περισσότερο να ξεφορτωθείς ένα πετρέλαιο σε μια πενταετία από σήμερα, ας πούμε στις αρχές του 2028.
Όλα τα παραπάνω πάνε περίπατο αν πρόκειται για εταιρική χρήση. Με τις φοροαπαλλαγές που απολαμβάνουν τα plug-in hybrid μοντέλα, το χρηματικό χάσμα εξανεμίζεται. Ακόμα κι αν η χρήση είναι αποκλειστικά στον αυτοκινητόδρομο, η συνολική οικονομική δαπάνη θα βγαίνει μικρότερη σε βάθος χρόνου για την υβριδική έκδοση. Αν leasing, τότε η P400e είναι αδιαμφιλονίκητος νικητής. Αν πρόκειται για αγορά, τότε φαίνεται ότι πάλι έχει το πάνω χέρι στα περισσότερα σενάρια. Είναι με διαφορά η πιο ολοκληρωμένη F-Pace που πωλείται αυτή τη στιγμή κι ας υστερεί λίγο στο στροφιλίκι!